بررسی جرم شناختی سرقت در شهر کرمانشاه با تأکید بر جرم شناسی حقوقی

پایان نامه بررسی جرم شناختی سرقت در شهر کرمانشاه با تأکید بر جرم شناسی حقوقی

دانلود پایان نامه رشته حقوق با موضوع بررسی جرم شناختی سرقت در شهر کرمانشاه با تأکید بر جرم شناسی حقوقی با فرمت ورد و قابل ویرایش از ماهان داک

چکیده

سرقت یکی از قدیمی ترین جرائم است، که پس از شناخته شدن حق مالکیت خصوصی همواره مورد جرم انگاری واقع شده و با توجه به فرهنگ و مذهب و شرایط خاص اجتماعی، مجازاتی برای آن در نظر گرفته شده است. با این حال، همواره سرقت در طول تاریخ رخ داده و مجازات مانعی برای ارتکاب این جرم نبوده است چرا که در تعیین مجازات هرگز علل ارتکاب سرقت لحاظ نشده است. با به وجود آمدن دانش جرم شناسی علمی در دو قرن گذشته دیدگاهی جدید با اهتمام ویژه به مجرم به جای جرم به وجود آمده که سعی در شناخت علل بزهکاری و ارائه­ی راهکارهایی جهت پیشگیری و کاهش جرم دارد. در این پژوهش، به روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا مباحث نظری مرتبط با جرم شناسی و سرقت به اجمال تحلیل شده است و سپس با انجام تحقیقات میدانی به بررسی جرم شناختی سرقت در شهر کرمانشاه با تأکید بر جرم شناسی حقوقی پرداخته می شود. در واقع، با ارائه 200 پرسش نامه به افرادی که به جرم سرقت زندانی هستند، تلاش شده علل ارتکاب این جرم شناسایی شود تا راه حل­های مناسبی جهت پیشگیری و کاهش سرقت ارائه گردد. همچنین قوانین کیفری مرتبط با سرقت و عملکرد نهادهای نیروی انتظامی، دادسرا، دادگاه و زندان با دیدگاهی انتقادی (جرم شناسی حقوقی) واکاوی شده است. این امر که مستلزم مراجعه­ی حضوری به این نهادها و مصاحبه با مسئولین و کسب آمار و گزارش­های لازم از شیوه­ی برخورد و مبارزه با جرم سرقت بود با نهایت دقت انجام شده تا با شناسایی نقاط ضعف این مراکز در برخورد با جرم سرقت، راهکارهایی اصلاحی در جهت بهبود عملکرد این نهادها در مبارزه با جرم سرقت ارائه شود. در نهایت معضلات اجتماعی مانند فقر، بیکاری، اعتیاد، نابسامانی خانواده­ها، سطح پایین تحصیلات، معاشرت با دوستان ناباب و محیط آلوده به جرم به عنوان علل اصلی ارتکاب جرم سرقت شناخته شد. همچنین، ناکارآمدی سیاست جنایی حبس گرایانه و تعیین زندان به عنوان مجازات اصلی جرم سرقت ثابت گردید و توجه به مقوله پیشگیری از جرم به جای مجازات از طریق رفع مشکلات اقتصادی، فراهم نمودن اشتغال و حمایت از نهاد خانواده مورد تأکید و تأیید قرار گرفت.

 

واژگان کلیدی: جرم شناسی، سرقت، جرم شناسی حقوقی، زندان، پیشگیری

 

فهرست مطالب

مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 1

بیان مسئله………………………………………………………………………………………. 1

ضرورت و اهمیت مسئله…………………………………………………………………… 1

سؤالات پژوهش……………………………………………………………………………….. 2

فرضیه‌های پژوهش…………………………………………………………………………… 2

اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………. 2

روش پژوهش…………………………………………………………………………………… 3

پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………….. 3

مشکلات و موانع پژوهش………………………………………………………………….. 3

طرح کلی پژوهش……………………………………………………………………………. 4

فصل اول: کلیات………………………………………………………………………… 5

درآمد………………………………………………………………………………………………. 6

مبحث اول: جرم شناسی…………………………………………………………………………… 6

گفتار اول: تاریخچه و مفهوم جرم شناسی……………………………………………… 7

بند اول: تاریخچه جرم شناسی………………………………………………………….. 7

الف: دوره غیر علمی جرم شناسی………………………………………………….. 7

ب: دوره علمی جرم شناسی………………………………………………………….. 8

بند دوم: مفهوم جرم شناسی…………………………………………………………….. 9

الف: تعریف جرم شناسی………………………………………………………………. 9

ب: موضوع جرم شناسی……………………………………………………………….. 9

گفتار دوم: انواع جرم شناسی……………………………………………………………… 10

بند اول: جرم شناسی نظری……………………………………………………………. 10

الف: جرم شناسی خرد……………………………………………………………….. 10

ب: جرم شناسی کلان………………………………………………………………… 11

بند دوم: جرم شناسی کاربردی……………………………………………………….. 11

الف: جرم شناسی بالینی…………………………………………………………….. 11

ب: جرم شناسی حقوقی…………………………………………………………….. 12

ج: جرم شناسی پیشگیرانه………………………………………………………….. 12

1- مفهوم موسع پیشگیری……………………………………………………… 13

2- مفهوم مضیق پیشگیری…………………………………………………….. 13

گفتار سوم: گذری بر چند نظریه جرم شناسی…………………………………….. 14

بند اول: نظریه برچسب زنی……………………………………………………………. 14

بند دوم: نظریه فشار ساختاری……………………………………………………….. 17

بند سوم: نظریه معاشرت‌های ترجیحی……………………………………………. 19

مبحث دوم: جرم سرقت…………………………………………………………………………. 21

گفتار اول: تاریخچه جرم سرقت………………………………………………………….. 21

گفتار دوم: تعریف و مبانی جرم انگاری سرقت……………………………………… 22

بند اول: تعریف لغوی……………………………………………………………………… 22

بند دوم: تعریف سرقت در قوانین ایران……………………………………………. 23

الف: تعریف سرقت در قانون مجازات عمومی سال1304………………. 23

ب: تعریف سرقت در قوانین مجازات اسلامی……………………………….. 23

1- قانون حدود و قصاص مصوب 1361………………………………….. 23

2- قانون مجازات اسلامی مصوب 1370…………………………………. 24

3- قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392………………………… 24

ج: تعریف سرقت در قوانین کشورهای دیگر…………………………………. 24

1- فرانسه……………………………………………………………………………… 24

2-آلمان………………………………………………………………………………… 24

3- انگلیس…………………………………………………………………………….. 24

د: تعریف فقهی سرقت……………………………………………………………….. 24

بند سوم: مبانی جرم انگاری……………………………………………………………. 25

فصل دوم: جرم شناسی حقوقی قانون و نهادهای قانونی…………………. 26

درآمد……………………………………………………………………………………………. 27

مبحث اول: جرم شناسی حقوقی مجازات سرقت……………………………………… 27

گفتار اول: قوانین کیفری مرتبط با سرقت…………………………………………… 27

بند اول: حبس گرایی گسترده………………………………………………………… 28

بند دوم: عدم تناسب بین حداقل و حداکثر مجازات حبس………………. 29

بند سوم: عدم توجه سیاست جنایی تقنینی ایران به یافته های جرم شناسی………………………………………………………………………………………….. 30

بند چهارم: عدم انسجام و پراکندگی قوانین کیفری سرقت……………….. 30

بند پنجم: جرم مداری بیش از حد قوانین کیفری مرتبط با سرقت……. 31

گفتار دوم: بررسی زندان از دیدگاه جرم شناسی حقوقی………………………. 31

بند اول:  معایب زندان……………………………………………………………………. 32

الف: اثرات سوء زندان بر جامعه…………………………………………………… 32

1: عدم اصلاح و درمان مجرم:…………………………………………………. 33

2: تعارض با اصل شخصی بودن مجازات:…………………………………. 35

3: تحمیل هزینه های اقتصادی بر جامعه………………………………… 35

4: آموزش و انتقال جرائم:………………………………………………………. 36

ب: اثرات سوء زندان بر فرد…………………………………………………………. 36

1: جرم زا بودن محیط زندان:…………………………………………………. 36

2: تأثیر سوء بر شخصیت زندانی:…………………………………………….. 38

3: مشکلات جنسی و بهداشتی زندان……………………………………… 39

4: بیکاری و طرد اجتماعی:…………………………………………………….. 40

5: عدم طبقه بندی صحیح در زندان:………………………………………. 40

6: برچسب خوردن…………………………………………………………………. 40

7: زوال حس مسئولیت………………………………………………………….. 41

بند دوم: اقدامات سازمان زندان‌های کرمانشاه جهت اصلاح زندانیان…. 43

الف: برگزاری کلاس های آموزشی و فرهنگی………………………………. 43

ب: ارائه خدمات مشاوره به زندانیان…………………………………………….. 43

ج: برگزاری کلاسهای ورزشی……………………………………………………… 43

د: حمایت از زندانیان توسط دفتر مراقبت پس از خروج……………….. 44

مبحث دوم: جرم شناسی حقوقی نهاد های قانونی_کیفری……………………….. 44

گفتار اول: بررسی عملکرد نیروی انتظامی…………………………………………… 44

بند اول: اقدامات مثبت در مقابله با جرم سرقت……………………………….. 45

الف: برگزاری طرح های کشوری و استانی:…………………………………… 45

ب: آموزش تخصصی به نیروها:……………………………………………………. 45

ج: آگاهی رسانی:……………………………………………………………………….. 45

د: آموزش همگانی:…………………………………………………………………….. 45

و: هماهنگی با سایر نهادها:…………………………………………………………. 45

بند دوم: انتقادات وارده بر عملکرد نیروی انتظامی……………………………. 46

الف: کمی تعداد پاسگاه ها وکلانتری ها……………………………………….. 46

ب: کمبود امکانات و نیروهای متخصص………………………………………. 47

ج: عدم وجود برنامه ای منسجم و پایدار……………………………………… 47

گفتار دوم: بررسی عملکرد نهاد دادسرا………………………………………………… 47

بند اول: اقدامات مثبت دادسرا………………………………………………………… 48

بند دوم: انتقادات وارده بر عملکرد دادسرا……………………………………….. 48

الف: کمی تعداد شعب دادسرا به نسبت پرونده های سرقت………….. 48

ب: عدم تناسب میان تجربه قضایی و پرونده های ارجاعی……………. 50

ج: توجه نمودن به کمیت به جای کیفیت……………………………………. 51

گفتار سوم: بررسی عملکرد دادگاه………………………………………………………. 51

بند اول: اقدامات مثبت دادگاه:……………………………………………………….. 52

بند دوم: انتقاد وارده بر عملکرد دادگاه……………………………………………. 55

الف: عدم تخصصی سازی کامل شعب………………………………………….. 56

ب: حاکم بودن دیدگاه حبس گرایانه…………………………………………… 56

ج: عدم توجه به تجربه و سواد قضات در پرونده‌های ارجاعی…………. 56

گفتار چهارم: بررسی عملکرد شعب اجرای احکام کیفری……………………… 57

بند اول: ارائه ی آمار…………………………………………………………………… 57

بند دوم: انتقادات وارده بر شعب اجرای احکام کیفری………………………. 60

الف: عدم وجود قوانين كامل در اجراي احكام………………………………. 61

ب: عدم وجود امكانات و نيروي كافي در اجراي احكام:…………………. 61

ج: تراكم پرونده‌ها:……………………………………………………………………… 61

فصل سوم: توصیف و تحلیل داده های آماری………………………………… 62

درآمد………………………………………………………………………………………………… 63

مبحث اول: توصیف داده ها……………………………………………………………………. 64

مبحث دوم: تحلیل داده های آماری……………………………………………………… 122

گفتار اول: وضعیت شخصی………………………………………………………………. 122

بند اول: جنسیت، سن، تحصیلات و تأهل……………………………………… 122

الف: جنسیت…………………………………………………………………………… 122

ب: سن…………………………………………………………………………………… 123

ج: تحصیلات…………………………………………………………………………… 124

د: وضعیت تأهل یا تجرد………………………………………………………….. 124

بند دوم: وضعیت اقتصادی……………………………………………………………. 125

الف: اشتغال…………………………………………………………………………….. 125

ب: میزان درآمد………………………………………………………………………. 126

ج: وضعیت مسکن……………………………………………………………………. 126

د: تأثیر فقر در سرقت………………………………………………………………. 127

بند سوم: وضعیت اعتقادی……………………………………………………………. 127

بند چهارم: اعتیاد………………………………………………………………………… 128

بند پنجم: مصرف مشروبات الکلی…………………………………………………. 129

بند ششم: سابقه بیماری روانی……………………………………………………… 130

بند هفتم : رابطه نامشروع……………………………………………………………. 130

بند هشتم : نحوه ارتکاب سرقت……………………………………………………. 131

بند نهم : محتمل دانستن دستگیری و مجازات……………………………… 131

گفتار دوم: خانواده، اقوام و دوستان…………………………………………………… 132

بند اول: خانواده…………………………………………………………………………… 132

الف: در قید حیات بودن والدین………………………………………………… 132

ب: تعداد اعضای خانواده………………………………………………………….. 132

ج: تحصیلات والدین………………………………………………………………… 133

د: شغل والدین………………………………………………………………………… 134

1- شغل پدر……………………………………………………………………….. 134

2- شغل مادر………………………………………………………………………. 135

ه: رفتار والدین…………………………………………………………………………. 137

1-نحوه رفتار والدین با پاسخگویان……………………………………….. 137

2-نحوه رفتار والدین با یکدیگر…………………………………………….. 137

3-تبیض آمیز بودن رفتار والدین………………………………………….. 138

ت: درآمد والدین……………………………………………………………………… 138

ث: سابقه کیفری اعضای خانواده………………………………………………. 139

چ: اعتیاد والدین………………………………………………………………………. 139

ح: اعتقادات مذهبی والدین………………………………………………………. 140

خ: تأثیر خانواده در سارق شدن پاسخگویان………………………………. 140

بند دوم: اقوام………………………………………………………………………………. 140

الف: روابط با اقوام……………………………………………………………………. 140

ب: اعتیاد اقوام………………………………………………………………………… 141

ج: سابقه سرقت در میان اقوام………………………………………………….. 141

د: اعتقادات مذهبی اقوام………………………………………………………….. 141

ه: تأثیر اقوام در سارق شدن پاسخگویان……………………………………. 142

بند سوم: دوستان………………………………………………………………………… 142

الف:  اهمیت دادن والدین در انتخاب دوست…………………………. 142

ب:  اعتقادات مذهبی دوستان………………………………………………. 142

ج: سوابق کیفری دوستان…………………………………………………….. 143

د:  اعتیاد دوستان………………………………………………………………… 143

ه: تأثیر دوستان در سارق شدن پاسخگویان…………………………… 144

گفتار سوم: محل زندگی، تحصیل و محیط زندان………………………………. 144

بند اول: محل زندگی…………………………………………………………………… 144

الف: وضعیت اقتصادی محل زندگی………………………………………….. 144

ب: وضعیت اعتیاد در محل زندگی……………………………………………. 145

ج: وضعیت بزهکاری در محل زندگی………………………………………… 146

د: تأثیر محل زندگی در سارق شدن…………………………………………. 146

بند دوم: محیط تحصیل……………………………………………………………….. 146

الف: رفتار معلمان…………………………………………………………………….. 146

ب: تأثیر محیط تحصیل در سارق شدن…………………………………….. 147

بند سوم: تأثیر زندان……………………………………………………………………. 147

بند چهارم: تأثیر مال باخته ها و مالخرها………………………………………. 148

الف: تأثیر مال باخته ها……………………………………………………………. 148

ب: تأثیر مالخرها……………………………………………………………………… 148

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………. 150

راهکارهای پیشنهادی………………………………………………………………………. 154

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………….. 158

پیوست ها……………………………………………………………………………………….. 162