سیاست جنائی ایران در قبال جرائم یقه‌سفیدها با تأکید بر پول‌شوئی93

پایان نامه سیاست جنائی ایران در قبال جرائم یقه‌سفیدها با تأکید بر پول‌شوئی93

دانلود پایان نامه رشته حقوق با موضوع سیاست جنائی ایران در قبال جرائم یقه‌سفیدها با تأکید بر پول‌شوئی93 با فرمت ورد و قابل ویرایش از ماهان داک

چکیده

جرم یقه سفیدی، عنوانی است که بر اساس مطالعات جامعه شناسی جنایی و جرم شناسی وارد سیاست جنایی شده است. با این حال این عنوان در نظام قانونگذاری کیفری ایران جایگاهی ندارد و نمی­توان در سه حوزه جرم انگاری، کیفرگذاری و مقررات شکلی ضوابط منسجم و مشخصی که به جرم یقه­سفیدی اختصاص یافته باشد، پیدا کرد. رویکرد شناخت جرم یقه سفیدی و مقابله با آن در سیاست جنایی ایران فرع بر تطبیق آن با مصداق­های مجرمانه است. یکی از مهمترین این مصادیق، پولشویی است که هر چند در قانون مبارزه با پولشویی در قالب رفتارهای عام و شناخته شده مانند تحصیل مال نامشروع یا اخفای آن پیش بینی شده است، ولی در اصل با جرم یقه سفیدی مطابقت بیشتری دارد تا اینکه یک جرم ساده در اندازه تحصیل مال به طریق نامشروع یا خرید و فروش اموال مسروقه باشد. در قانون مجازات اسلامی 1392، پولشویی به عنوان یک جرم اقتصادی معرفی شده که می­توان گفت از جهت قانونگذاری نیز پولشویی به عنوان جرمی مهم که از سوی اشخاصی دارای استعداد و مقام و نفوذ قابل ارتکاب است، شناخته می شود.

سیاست جنایی ایران در مقابله با جرایم یقه سفیدی با تاکید بر پولشویی در سه حوزه ماهوی، شکلی و پیشگیرانه قابل بررسی است. در حوزه ماهوی، در سال های اخیر، جرم انگاری­های پولشویی و مصداق های فساد و نیز سیاست های کلان در مقابله با فساد بیانگر رویکرد جدی قانونگذاری و سیاستگذاری است. در حوزه شکلی یا قضایی ناتوانی و تشتت در برخورد با جرایم یقه سفیدی دیده می شود که تابع علل مختلف مانند نفوذ مرتکبان و فقدان صلاحیت کیفری مشخص است. از جهت پیشگیری نیز هرچند برخی تدابیر پیشگیری وضعی در بانک­ها و نهادهای مالی اجرا می­شود ولی پیشگیری اجتماعی در این زمینه هنوز ناکارآمد است.

واژگان کلیدی: جرم یقه سفید، پولشویی، سیاست جنایی ایران، جرم اقتصادی، مجازات، پیشگیری

فهرست مطالب

عنوان                                                                                           صفحه

چکیده……………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………… 3

1 – طرح تحقیق

1-1 بیان مسأله……………………………………………………………………………………… 4

1-2 پرسش‌ها و فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………….. 5

1-3 اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………… 6

1-4 منابع و مستندات تحقیق (پیشینه تحقیق)……………………………………………….. 7

1-5 روش تحقیق………………………………………………………………………………….. 7

1-6 اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………. 8

1-7 نام بهره‌وران…………………………………………………………………………………… 8

1-8 جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق………………………………………………………. 8

2 – شناخت جرایم یقه‌سفیدی

2-1 مفهوم شناسی ………………………………………………………………………………. 12

2-2 پیشینه تاریخی………………………………………………………………………………. 13

2-3 واژه شناسی و ویژگی جرایم یقه‌سفیدی………………………………………………. 15

2-3-1 سیاست جنایی……………………………………………………………………… 16

2-3-2 یقه سفید…………………………………………………………………………….. 20

2-3-3 بزهکاری یقه‌سفیدها………………………………………………………………. 20

2-4 مصداق شناسی جرایم یقه‌سفیدی و ارتباط با پول‌شویی…………………………… 22

2-5 مجرمین یقه‌سفید و مصادیق جرایم ارتکابی………………………………………….. 23

2-5-1 کلاهبرداری…………………………………………………………………………. 24

2-5-2 فساد مالی……………………………………………………………………………. 24

2-5-3 جرایم استخدامی…………………………………………………………………… 25

2-5-4 فساد بانکی………………………………………………………………………….. 25

2-6 جرایم یقه‌سفیدان از دیدگاه قرآن……………………………………………………….. 26

2-7 پیامدها و نتایج رفتارهای انحرافی یقه‌سفیدان………………………………………… 26

2-8 امکان شناسایی نسبی جرایم یقه‌سفیدی در قوانین کیفری ایران…………………. 27

2-8-1 قانون و رابطه آن با جرایم یقه‌سفیدها…………………………………………. 27

2-8-2 تحول قانون‌گذاری نسبت به جرایم نوظهور یقه‌سفیدها………………….. 28

2-8-3 شناخت دقیق جرایم یقه‌سفیدها………………………………………………… 28

2-8-4 وارد ساختن جرایم جدید یقه‌سفیدها در قوانین کیفری…………………… 29

2-8-5 پرداخت رشوه به مقامات عمومی کشوری (فساد اداری)………………… 31

2-8-6 اختلاس (فساد و انحراف مالی توسط مقامات دولتی)…………………….. 32

2-8-7 اعمال نفوذ و تبانی در معاملات دولتی……………………………………….. 33

2-8-8 دارا شدن غیر قانونی (ثروت‌های نامشروع)…………………………………. 35

2-8-9 پول‌شویی……………………………………………………………………………. 36

3 – پیوند جرائم یقه‌سفیدی و پول‌شویی

3-1 رابطه مفهومی جرایم یقه‌سفیدی و پول‌شویی………………………………………… 41

3-1-1 تعریف پول‌شویی………………………………………………………………….. 42

3-1-2 ارتباط متقابل جرایم یقه‌سفیدی با پول‌شویی………………………………… 47

3-1-3 ویژگی مجرمین یقه‌سفید در بستر ارتکاب پول‌شویی……………………… 50

3-2 رابطه قانونی جرایم یقه‌سفیدی و پول‌شویی………………………………………….. 53

3-2-1 جرم‌انگاری پول‌شویی و ضرورت آن…………………………………………. 53

3-2-2 ضرورت تدوین قوانین مدوّن پول‌شویی (جرم‌انگاری)…………………… 55

3-2-3 اقدام‌های به‌عمل آمده در ایران…………………………………………………. 56

3-2-3-1 مستندات بین‌المللی………………………………………………………. 56

3-2-3-2 مستندات فقهی……………………………………………………………. 58

3-2-3-3 تقابل اصل برائت با امارة مجرمیت……………………………………. 59

3-2-4 چگونگی پاسخ کیفری به جرم پول‌شویی در حقوق ایران……………….. 60

3-2-5 جرم‌انگاری تطهیر منافع حاصل از بزهکاری یقه‌سفید…………………….. 60

3-3 رابطه قضایی جرایم یقه‌سفیدی و پول‌شویی…………………………………………. 62

3-3-1 تأثیر رابطه جرائم یقه‌سفیدی و پول‌شویی بر صلاحیت قضائی………….. 67

3-3-2 تأثیر جرائم یقه‌سفیدی و پول‌شویی در رسیدگی کیفری………………….. 68

3-3-3 تأثیر رابطه جرائم یقه‌سفیدی و پول‌شویی بر اجرای مجازات……………. 70

4 – مقابله با جرایم یقه‌سفیدی با تأکید بر پول‌شویی

4-1 تدابیر ماهوی در مقابله با جرایم یقه‌سفیدی………………………………………….. 74

4-2 اقدامات و تدابیر شکلی در مقابله با جرایم یقه‌سفیدی…………………………….. 76

4-2-1 اقدامات و تدابیر کیفری شکلی…………………………………………………. 76

4-2-1-1 پلیس یا ضابطین قضایی ویژه جرایم یقه‌سفیدها…………………… 77

4-2-1-2 دادگاه‌های تخصصی جرایم یقه‌سفیدها………………………………. 77

4-3 تدابیر پیشگیرانه در قبال جرایم یقه‌سفیدها…………………………………………… 79

4-3-1 مفهوم و انواع پیشگیری………………………………………………………….. 79

4-3-2 مفهوم پیشگیری از جرم………………………………………………………….. 80

4-3-3 انواع پیشگیری……………………………………………………………………… 82

4-3-3-1 پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالث………………………………………….. 82

4-3-3-2 پیشگیری اجتماعی……………………………………………………….. 83

4-3-3-3 پیشگیری وضعی………………………………………………………….. 83

4-4 پیشگیری از جرام یقه‌سفیدی……………………………………………………………. 85

4-4-1 اصلاح ساختار فرهنگی- اجتماعی……………………………………………. 86

4-4-2 آموزش همگانی (فرهنگ‌سازی)……………………………………………….. 86

4-4-3 رسانه‌های گروهی…………………………………………………………………. 87

4-4-4 اصلاح ساختار اقتصادی…………………………………………………………. 87

4-5 تدابیر پیشگیرانه در قانون مبارزه با پول‌شویی……………………………………….. 88

4-5-1 احراز هویت ارباب رجوع و نگهداری سوابق هویتی و معاملاتی………. 88

4-5-2 احراز هویت ارباب رجوع………………………………………………………. 88

4-5-3 شناسایی اولیه شخص حقیقی…………………………………………………… 90

4-5-4 شناسایی اولیه شخص حقوقی………………………………………………….. 91

4-5-5 شناسایی اولیه در موارد غیر بانکی…………………………………………….. 91

4-5-6 شناسایی کامل اشخاص حقیقی………………………………………………… 92

4-5-7 شناسایی کامل اشخاص حقوقی………………………………………………… 92

4-5-8 نگهداری سوابق هویتی و معاملات……………………………………………. 96

4-5-9 تدوین معیارهای کنترل داخلی و آموزش مدیران و کارکنان…………….. 98

5 – نتیجه‌گیری …………………………………………………………………………………………… 102

5-1 پیشنهادات………………………………………………………………………………….. 105

فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………… 107

منابع غیر فارسی………………………………………………………………………………… 112

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………. 113