موضوع:مسئولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی‌ مصوب 1392

تعداد صفحات:114

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد ایلام

پایان‌نامه براي دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق (M.A)

گرایش حقوق خصوصی

عنوان:

مسئولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی‌ مصوب 1392

فهرست مطالب

کلیات

مقدمه 3

بیان مسئله 5

اهمیت موضوع. 6

اهداف تحقیق. 7

هدف کلی. 7

اهداف جزئی. 7

سوالات تحقیق. 8

فرضیه تحقیق. 8

پیشینه تحقیق. 8

چارچوب نظری تحقیق. 10

بخش اول

مبانی نظری و مفاهیم بنیادین

فصل اول: تعاریف، مفاهیم و تاریخچه مسئولیت پزشکی.. 13

مبحث اول: مفهوم و مبناى مسئوليت مدنى. 13

گفتار اول: تعریف لغوی و اصطلاحی مسئوليت.. 13

گفتار دوم: تعریف مسئولیت مدنی. 14

بند اول: تفاوت مسئولیت مدنی با مسئولیت اخلاقی. 15

بند دوم: تفاوت مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی. 16

گفتار سوم: ارکان مسئولیت مدنی. 16

بنداول : ضرر 17

بند دوم: فعل ‌زیانبار 18

بند سوم: رابطۀ سببیت.. 19

گفتارچهارم: مبانی مسئولیت مدنی. 20

بنداول: نظریه تقصیر. 20

بنددوم: نظریه خطر. 20

بند سوم:  نظریه تضمین حق. 21

مبحث دوم : مسئولیت پزشکی. 22

گفتار اول: تاریخچه مسؤولیت پزشکی. 22

بند اول: تمدنهای ابتدایی. 22

بند دوم: بابل، یونان و روم باستان. 23

بند سوم: ایران باستان. 23

بند چهارم: دوران اسلامی. 24

گفتار دوم: انواع مسئولیت پزشکی. 24

بند اول: مسؤولیت اخلاقی پزشک.. 25

بند دوم: مسؤولیت کیفری پزشک.. 27

فصل دوم: شناخت ماهیت، نظریات و بررسی فقهی مسئولیت پزشکی.. 29

مبحث اول: شناخت و بررسی ماهیت مسؤولیت مدنی پزشک.. 29

گفتار اول: ماهیت مسؤولیت مدنی پزشک.. 29

بند اول: دیدگاههای موجود در مورد مسؤولیت پزشکی. 29

گفتار دوم: رابطه حقوقي بيمار و پزشک.. 32

گفتار سوم: ماهیت تعهد پزشک.. 33

بند اول: دیدگاه قائلین به «تعهد به نتیجه» 33

بند دوم: قائلین به «تعهد به وسیله» بودن مسؤولیت پزشک.. 34

گفتار چهارم: ماهیت قرارداد معالجه. 37

بند اول: نظریه اجاره بودن قرارداد معالجه. 37

بند دوم: نظریه جعاله بودن عقد معالجه. 37

بند سوم: نظریه وکالت.. 38

بند چهارم: نظریه عقد نامعین. 38

مبحث دوم: بررسی فقهی مسئولیت پزشک.. 39

گفتار اول: مسئولیت پزشک در فقه عامه. 40

بند اول: پزشک جاهل. 40

بند دوم: پزشک متخصص و ماهر. 40

بند سوم:  نظام مسئولیت پزشک متخصص… 41

گفتار دوم: مسئولیت پزشک در فقه امامیه. 43

بند اول :  پزشک جاهل. 43

بند دوم: پزشک متخصص و ماهر. 43

بخش دوم

بررسی و تحلیل مسوولیت مدنی پزشک در قانون جدید مجازات اسلامی

فصل اول: ارکان مسئولیت و عدم مسئولیت پزشک در قانون مجازات اسلامی.. 52

مبحث دوم: ارکان مسؤولیت مدنی پزشک.. 52

گفتار اول  خطای پزشکی.. 52

بند اول: مفهوم و معیار سنجش خطای پزشکی. 52

بند دوم:  مصادیق عمومی‌خطای پزشک.. 53

بند دوم: مصادیق قصورات پزشکی در قانون مجازات 1392. 54

گفتار دوم: عدم اخذ رضایت.. 56

بند اول: مفهوم حقوق رضایت.. 56

بند دوم: انواع رضایت.. 57

بند سوم: آگاهانه بودن رضایت.. 58

بند چهارم: قلمرو رضایت.. 60

گفتار سوم: وجود رابطه علیت میان ضرر و فعل پزشک.. 61

بند اول: دیدگاه فقها 61

بند دوم: دیدگاه حقوقدانان دیگر کشورها 61

مبحث دوم: عدم مسئولیت پزشکی. 63

گفتار اول: شرایط عدم مسئولیت پزشکی. 63

بند اول: اجازة قانونگذار 63

بند دوم: قصد درمان. 64

بند سوم: مشروعیت اعمال پزشکی. 64

بند چهارم: رعایت موازین پزشکی. 64

بند پنجم: رضایت بیمار 67

بند ششم: اخذ برائت.. 67

گفتاردوم: برائت و نقش آن در رفع مسئولیت از پزشک.. 68

بند اول: لزوم و یا عدم لزوم اخذ برائت از شخص بیمار بیمار 69

فصل دوم: نحوه رسیدگی و جبران خسارات.. 79

گفتار اول : رسیدگی به پرونده قصور پزشکی. 79

گفتار دوم: چالشهای رسیدگی به شکایات پزشکی. 81

گفتار سوم: جرایم مغایر با شئون پزشکی. 85

بند اول: افشاء اسرار بیماران. 85

بند دوم: صدور گواهی  خلاف واقع پزشکی. 86

بند سوم: خودداری از کمک به مصدومین. 87

بند چهارم: تبلیغات گمراه کننده و فریب بیماران. 88

نتیجه گیری.. 89

پیشنهادات… 93

منابع و مأخذ   98

چکیده:

پزشکي يکي از شاخه هاي مهم و پر مخاطب علوم است که قدمتي به اندازه تاريخ بشريت دارد و با گذشت زمان و پيشرفت تکنولوژي و بهداشت عمومي انسانها نه تنها از نياز به علوم پزشکي نکاسته بلکه وابستگي نوع بشر به اين جامعه پزشکي وارد مراحل جديدي شده و روز افزون گرديده است. هميشه تاريخ پزشکان از جايگاه ممتازي در جامعه برخوردار بوده اند‌. قداست حرفه پزشکي در جامعه ما هم ريشه در تعاليم ديني دارد و هم در فرهنگ غني ايراني‌. به همين جهت در فقه اسلامي موضوع طب و طبابت بصورت باب جداگانه اي مورد بحث هاي فني و حقوقي مبسوطي قرار گرفته است .

در این پژوهش که بصورت کتابخانه‌ای گردآوری و تنظیم گردیده با استفاده از منابع حقوقی و قوانین و مقررات مجازات اسلامی ایران و مقایسه با برخی قواعد فقهی ناظر بوده کوشش گردیده است، مقررات مسئولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی، در جهت شناخت آن مورد نظر قرار گیرد.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مقررات تازه تقنين شده‌ي قانون مجازات، با سلب ضمان مطلق از پزشک ماهر و تعديل کردن آن ضمان بر مبناي تقصير، قواعد مطلوبي را به ارمغان آورده ‌است. در اين قانون با رويکردي جديد ضمن دادن آزادي عمل بيش تر به پزشک به حمايت از وي برخاسته است که اين امر هم با موازين اخلاقي انطباق دارد و هم اصول و قواعد فقهي بر آن صحه مي‌گذارند. ابهام‌هايي در بطن برخي مواد اين قانون وجود دارد از جمله تعارضي كه بين ماده‌ي ۴۹۲ و تبصره‌ي يك ماده‌ي ۴۹۶ به چشم مي‌خورد كه بايد آن را تعديل كرد و وجه تعديل نيز آن است كه در حالت اجتماع سبب و مباشر (پزشک و پرستار) كه پزشک دستور صادر کرده و پرستار عمل مي‌كند شايسته نيست پزشک را ناديده انگاشت.

کلید واژه: مسئولیت مدنی، مسئولیت پزشکی‌، مسئولیت حرفه‌ایی