نقش وبررسی وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و تطابق آن با حقوق شهروندی94

پایان نامه نقش وبررسی وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و تطابق آن با حقوق شهروندی94

دانلود پایان نامه رشته حقوق با موضوع نقش وبررسی وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و تطابق آن با حقوق شهروندی94 با فرمت ورد و قابل ویرایش از ماهان داک

چکیده

آئین دادرسی کیفری، از مهم ترین قوانین پایه ای کشور بوده که نظم عمومی و عدالت کیفری از طریق این قانون اجرا می شود هر چند آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 گامی بلندی در جهت چگونگی وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری در امر حقوق شهروندی برداشته، و نوآوری مناسبی درخصوص  تحقق نظام دادرسی عادلانه برای شاکی، متهم، بزه دیده، شاهد، مطلع، وکیل و ممنوعیت اجبار و اکراه متهم در بازجویی، منع گفتارتلقینی واغفال کننده وثبت طول مدت بازجویی و انجام تحقیقات مقدماتی، شناسایی حریم خصوصی شهروندان و همچنین عدم ورود به منازل، اماکن تعطیل انجام داده است .

هم چنین جهت انجام دادرسی عادلانه به احراز وثاقت ومورداعتمادبودن اقدامات ضابطین،تشکیل پلیس اطفال،جبران ضرر وزیان مادی ومعنوی، بالا بردن سطح آگاهی شهروندان و آموزش ضابطین در جهت منطبق ساختنِ نظام دادرسی کیفری همت برداشته ،ولی مهمترین نقاط ضعف آن وجود بعضی از قوانین متناقض از جمله واگذاری تحقیقات مقدماتی و روشن نبودن جرایم غیر مشهود برای ضابطین درجهت اجرایی نمودن قانون حقوق شهروندی است .تا از تبلیغات گسترده مخالفان نظام درعدم وجود قوانین موضوعه کاسته شود . لذا شهروندان به تکالیف خود آشنا و در مقابل حاکمیت ، از این امر در جهت اجرای قانون در جامعه گام بردارد.

این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و کتابخانه ای به شرح اقوال و نظریات حقوقدانان و پردازش نقاط ضعف و قوت قوانین قبلی با فعلی پرداخته و مهمترین عامل را عدم توجه به اصول فراموش شده قانون اساسی در جهت تضمین حقوق شهروندی می داند. در نتیجه با ایجادوتصویب این قانون و نسخ قوانین غیر فعال ،اولآ گامی به جلو درجهت تضمین حقوق شهروندی درنظام حقوقی برداشته شد.ثانیآ به تعدد وپراکندگی قوانین سروسامان داده وآنرا به جایگاه واحدی رهنمون ساخت و برای تضمین حقوق شهروندی به آشنایی قوانین و برخورد مناسب ضابطین دادگستری دانسته تا با اجرایی شدن قانون فعلی در محاکم قضایی نقاط ضعف شناسایی،وقانونگذار را به تصویب قوانین کیفری و آیین نامه مناسب رهنمون سازد.

واژگان کلیدی: آیین دادرسی کیفری – ضابطین دادگستری – حقوق شهروندی – حاکمیت قانون – آزادی های مشروع

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

چکیده   ………………………………………………………………………………………………………………………………….. . 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه ای بر نقش ضابطین در برقراری حقوق شهروندی  …………………………………………..      ….    3

1-2-بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..    3

1-3-پرسش اصلی  …………………………………………………………………………………………………………………..   5

1-4-سئوالات فرعی …………………………………………………………………………………………………………………..  5

1-5-فرضیه اصلی   ……………….. …………………………………………………………………………………………………..6

1-6-فرضیه فرعی ………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-7-سازماندهی مطالب………………………………………………………………………………………………………. ……….7                                                                                                          1-8-اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-9-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 8

1-10-روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….. 10

1-11-پیشینه تحقیق  ………………………………………………………………………………………………………………….10

فصل دوم : مفاهیم و مبانی نظری

2-1- مفاهیم و تاریخچه و مبانی نظری…………………………………………………………………………………15

2-1-1-  بخش اول: آیین دادرسی کیفری   …………………………………………………………………………………. 15

2-1-2- آموزه های کیفری …………….  ………………………………………………………………………………………  16

2-1-3- بکاریا  …………….. …………………………………………………………………………………………………………17

2-1-3-1- اصل قانونمندی  …..  ………………………………………………………………………………………………. 18

2-1-3-1-1- جرایم  ……………………………………………………………………………………………………………….18

2-1-3-1-2- مجازات ها   …………………………………………………………………………………………………. .. 18

2-1-3-1-3- آیین دادرسی    …………………………………………………………………………………………………. 18

2-1-3-2- جرایم باید از نظر تعداد کم باشد  …………………………………………………………………………….18

2-1-3-3- کیفر شناسی فایده گرا: ………………………………….  ……………………………………………………. .19

2-1- 5- بنتام    ……………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-1- 5-1 -اصل حسابگری کیفری     …………………………………………………………………………………….. 20

2-1- 5- 1-1- اعمال اصل حسابگری کیفری   ……………………………………………………………………….. 20

2-1-6- قوانین کیفری ایران.  ………………………………………………………………………………………………….  21

2-1-6-1-قوانین کیفری     …………………………………………………………………………………………………… ..21

2-1-7- مفهوم آیین دادرسی کیفری    …………………………………………………………………………………… ..21

2-1-8- موضوع آیین دادرسی کیفری     …………………………………………………………………………………. 21

2-1-9- تفاوت موضوع کیفری با سایر قوانین کیفری    ……………………………………………………………  22

2-1-10-  آیین دادرسی کیفری  مصوب 1290 خورشیدی ……   ………………………………………………  23

2-1-10-1-  تعریف ماده  1 آیین دادرسی کیفری دادگاه عمومی و انقلاب مصوب 1378.  ………….24

2-1-10-2-  تعریف قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 …  ……………………………………………  23

2-1-11- مقایسه آیین دادرسی کیفری     ………………………………………………………………………………… 23

2-1-12- اصول حاکم بر دادرسی کیفری     ……………………………………………………………………………..24

2-1-12-1-اصل قانونی بودن دادرسی    ………………………………………………………………………………… 25

2-1-12-2- اصل بر بی طرفی و استقلال کامل مقام قضایی   …………………………………………………… 25

2-1-12-3- مطابق ماده 4 قانون آیین دادرسی کیفری 1392   …………………………………………………… 25

2-1-12-4- اصل دسترسی به وکیل و دادرسی عادلانه  ……………………………………………………………. 26

2-2 -بخش دوم :وظایف و اختیارات  ضابطین دادگستری در ایین دادرسی کیفری  ………………………26

2-2-1- مفهوم ضابطین….  ………………………………………………………………………………………………………. 26

2-2-2 – مفهوم لغوی ضابط   ………………………………………………………………………………………………. .. 28

2-2-3-تعریف اصطلاحی ضابط…. ………………………………………………………………………………………..  ..28

2-2-4- تعریف ضابطین دادگستری در قوانین    ………………………………………………………………………..29

2-2-5- تغییرات بین دو قانون قبلی با فعلی    ………………………………………………………………………….. 31

2-2-6- ناجا ،مصداق تمام عیار ضابط    …………………………………………………………………………………. 32

2-2-7- شناسنامه ضابطین دادگستری ………….. …………………………………………………………………………. 33

2-2-6-  قبل از انقلاب    ……………….. ……………………………………………………………………….. …………. 33

2-2-6-1- بعداز انقلاب   …………………..  ………………………………………………………………………………… 33

2-2-7-فلسفه و علل پیدایش ضابطین دادگستری   … ……………………………………………………………….. 35

2-2-7-1- ساموئل کینگ…………………………  …………………….. ……………………………………………………. 36

2-2-7-1-2ویلیام گراهام سمنر……  ………………………………………………………………………………………..  36

2-2-7-1-3 سقراط…………………. …………………………………………………………………………………………. ….36

2-2-7-1-4- افلاطون……………………………………………………………………………………………………………….36

2-2-7-5- شارل دو منتسکیو…………………………………………………………………………………………………… 37

2-2-8- ضرورت پیدایش ضابطین قوه قضاییه   ……………………………………………………………………….. 38

2-2-9- مفهوم اقتدار ضابطین قوه قضائیه   …………………………………………………………………………. …..39

2-2-10-  منابع اقتدار ضابطین قوه قضائیه   ………………………………………………………………………………40

2-2-10-1- حقوق فطری…………………………  ……………………………………………………………………………. 40

2-2-10-2- حقوق موضوعه…………..  ……………………………………………………………………………………… 41

2-2-11- منابع اقتدار ضابطین قوه قضائیه در حقوق فطری   …………………………………………………….  41

2-2-11-1 – فطرت ………………………… …………………………………………………………………………………… 41

2-2-11-2 – مصالح ……………….. …………………………………………………………………………………………… 41

2-2-11-3- عقل ……………………  ……………………………………………………………………………………………. 42

2-2-11-4- عدل ………………………….  ……………………………………………………………………………………… 42

2-2-11-5- عرف ….  ……………………………………………………………………………………………………………. 42

2-2-12- منابع اقتدار ضابطین قوه قضائیه در حقوق موضوعه     ………………………………………………….  43

2-2-12-1- قانون اساسی …………………………………………….   …………………………………………………….. 43

2-2-12-2- قوانین عادی ……………..   …………………………………………………………………………………….. 43

2-2-12-2-1-قانون آیین دادرسی کیفری     ………… ……………………………………………………………….. 44

2-2-12-2-2- قوانین و مقررات جزایی ………..  ………………. ……………………………………………………. 45

2-2-12-2-3-آراء  وحدت رویه قضایی و نظرات اندیشمندان و حقوقدانان…………………………… … 45

2-2-12-2-4-قوانین متفرقه …………………………………………………………………………………………………… .45

2-2-13-  نوآوری نقاط قوت و ضعف اختیارات و وظایف ضابطین دادگستری در……………………. 45

2-2-13-1- تقسیم بندی ضابطین دادگستری……….. ………………………………………………………………….. 46

2-2-13-2-ایجاد وتشکیل پلیس درمورد افراد خاص ……………………………………………………………….. 47

2-2-13-3-بازدید سرزده دادستان از مراجع تحقیقات ………………………………………………………………..47

2-2-13-4-مدت انجام دستورات مقام قضایی    ……………………………………………………………………… 48

2-2-13-5-اعتبار گزارش ضابطان …………………………………………………………………………………………… 49

2-2-13-6-دستگیری متهم در خارج از وقت اداری   ………………………………………………………………. 49

2-2-13-7- حق داشتن وکیل در کلانتری   ………………………………………………………………………………50

2-2-13-8- اقداماتی جهت مطلع کردن خانواده متهم از تحت نظر بودن وی …………………………. .. 52

2-2-13-9- حق درخواست متهم برای معاینه شدن توسط پزشک …………………………………………….  53

2-2-13-10- حق اطلاع از حقوق …………………………………………………………………………………………… 54

2-2-13-11- ضمانت اجرا …………………………………………………………………………………………………….. 55

2-3 بخش سوم : حقوق شهروندی  …………………………………………………………………………………………. 56

2-3-1- مفهوم شهروندی و تکالیف شهروند ی   ……………………………………………………………………… 57

2-3-3- حقوق شهروندی و ریشه های آن   ……………………………………………………………………………… 57

2-3-4- حقوق چیست و شهروند کیست   ……………………………………………………………………………….. 59

2-3-5- مفهوم حقوق شهروندی     …………………………………………………………………………………………. 60

2-3-6- سير تاريخي طرح حقوق شهروندي   ………………………………………………………………………….. 61

2-3-7-تاریخچه وتقسیمات در حقوق شهروند    ……………………………………………………………………… 63

2-3-7-1- تاریخچه حقوق شهروندی    ………………………………………………………………………………….. 63

2-3-7-2- حقوق شهروندی در قرون وسطی    ……………………………………………………………………….. 64

2-3-7-3- حقوق شهروندی در ایران باستان     ……………………………………………………………………….. 64

2-3-7-4- قانون نامه حمورابی     ………………………………………………………………………………………….. 65

2-3-7-5- منشور کوروش کبیر    ………………………………………………………………………………………….. 65

2-3-7-6- الواح دوازده گانه    …………………………………………………………………………………………….. . 68

2-3-7-7- حقوق شهروندی در یونان باستان .   ……………………………………………………………………… ..69

2-3-7-8- حقوق شهروندی و اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه    …………………………………. ….. 70

2-3-7-9-  تقسیمات و دسته بندی حقوق شهروندی   ……………………………………………………………….72

2-3-7-10 فصل سوم قانون اساسی     ……………………………………………………………………………………. 75

2-3-7-11-  مبانی نظری حقوق شهروندی    ………………………………………………………………………….. 76

2-3-7-12- حقوق شهروندی از دیدگاه مکاتب پوزیتیویسمی……………………………………………………. 78

2-3-7-13-مبانی نظری  حقوق شهروندی از دیدگاه جامعه شناسان   ………………………………….. ….. 79

2-3-7-13-1- طبقه ، آگاهی و حقوق شهروندی مارکس وبر     …………………………………………. ……79

2-3-7-13-2- وبر: شهر ، شهروندی و دموکراسی……………………………………………………………………. 80

2-3-7-13-3- مارکس وبر و موقعیت نابرابر اقتصادی   …………………………………………………………… 80

2-3-7-14- پارسونز : دوگانه عام گرایی – خاص گرا  ……………………………………………………………  81

2-3-7-15- ترنر و حقوق شهروندی    …………………………………………………………………………………… 82

2-3-7-16- حقوق شهروندی از دیدگاه هابرماس   ………………………………………………………………….. 82

2-3-7-17- گفتمان شهروندی در تحلیل مارشال   …………………………………………………………………… 82

فصل سوم : روش تحقیق پیرامون تطابق حقوق شهروندی با وظایف و اختیارات ضابطین قضایی

3-1- مقدمهای بر تحقیق در فصول قبلی……………………………………………………………………………………….86

3-2- امنیت قضایی حقوق شهروندی   …………………………………………………………………………………….  88

3-3- سازو کار منایب قضایی  ………………………………………………………………………………………………… 89

3-4- فرضیه اول   ……………………………………………………………………………………………………………90

3-4-1- برخورد اولیه ضابطین دادگستری با شهروند ……………………………………………………………….. 90

3-4-2- قانونی بودن  ……………………………………………………………………………………………………………… 90

3-4-3- استقلال قوه قضاییه در جهت اصدار احکام قانونی   ……………………………………………………  91

3-4-3-1-لوازم مورد نیاز استقلال قوه قضاییه  ………………………………………………………………………….91

3-4-3-2- مشکلات فرا روی قوه قضاییه    …………………………………………………………………………….. 92

3-4-4-اصل برائت    ……………………………………………………………………………………………………………… 93

3-5- فرضیه دوم          …………………………………………………………………………………………………. 95                                     3 -5-1-وظایف ضابطین نسبت به حقوق شهروند   ………………………………………………………………….. 95

3-5-2- تغییرات دو قانون آیین دادرسی کیفری قدیم با جدید   ………………………………………………..  96

3-5-3- شمارش افرادضابط   …………………………………………………………………………………………………. 96

3-5-4- آموزش ضابطین   ……………………………………………………………………………………………………… 97

3-5-5- بازدید دادستان از اماکن انتظامی    ……………………………………………………………………………… 98

3-5-6-حسن انجام ضابطین دادگستری    ………………………………………………………………………………… 99

3-5-7-بازجویی خانم ها توسط ضابطین  ………………………………………………………………………………… 99

3-5-8- حضور وکیل در تحقیقات مقدماتی   …………………………………………………………………………. 100

3-5-9- اعلام فوری دستگیری متهمین توسط ضابطین  …………………………………………………………… 101

3-6- فرضیه سوم   ………………………………………………………………………………………………………..101 3-6-1-چگونگی بازدید از اماکن دقیق  …………………………………………………………………………… …….101

3-6-2-تفتیش منازل و اشیاء توسط ضابطین دادگستری   ………………………………………………………….103

3-6-3- بازدید و بازرسی موردی ضابطین از اماکن و اشیاء    ………………………………………………..  103

3-6-4-انجام اقدامات اولیه توسط ضابطین    ………………………………………………………………………..  104

3-6-4-1-  عدم اجرای تحقیق به ضابطین.    ………………………………………………………………………….. 105

3-6-4-2-  عدم ارجاع تحقیق از درجه یک تا چهار به ضابطین دادگستری    ………………… ……… 105

3-6-4-3- تحقیق محل  توسط ضابطین دادگستری    …………………………………………………………….. 105

3-6-4-4- محدودیت بازجویی برای ضابطین دادگستری    …………………………………………………….. 105

3-6-5- ممنوعیت شکنجه توسط ضابطین دادگستری    ………………………………………………………….  106

3-6-6- اعلام ماده واحده قانون شهروندی   ………………………………………………………………………….. 107

3-7- فرضیه چهارم  ………….. …………………………………………………………………………………………107  3-7-1حقوق و آزادی های متهم…………………………………………………………………………………………….  107

3-7-2- جرایم غیر مشهود توسط ضابطین  …………………………………………………………………………….. 108

3-7-3- جرایم مشهود توسط ضابطین دادگستری ……………………………………………………………………. 108

3-7-4- اطلاع خانواده توسط ضابطین دادگستری  ……………………………….. …………………………………109

3-7-5- ضابطین و حقوق شهروند……………………………………………   …………………………………………. 110

3-7-6- تکلیف ضابطین در خصوص اطلاع به وکیل  و فرار متهم یا شرکاء متهمین………………….  110

3-7-7- بازجویی متهمین توسط ضابطین دادگستری  ………………………………………… ………………….. 111

3-7-8- حسن انجام وظیفه توسط ضابطین در ورود به منزل …………………………………. ………………  111

3-8- فرضیه پنجم ……………………………………………………………………………………..   ……………….112 3-8-1حفظ حقوق شاکی و متهم توسط ضابطین و غیره…………………………………………………………… 112

3-8-2- حفظ حقوق تحت نظر توسط ضابطین  ………………………………………….. ………………………… 112

3-8-3-  اصل تساوی توسط ضابطین در رابطه با متهمین…………………………..   …………………………..113

3-8-4- سلب آزادی توسط ضابطین دادگستری  ………………………………………. …………………………….114

3-8-5- حفظ حقوق شهروندی  …………………………………………………………………..  ……………………… 115

3-8-6- اعلام ضابطین به خانواده متهم  …………………………………………………….. ………………………… 115

3-8-7- کشف جرم توسط ضابطین و حقوق شهروندی  …………………………………… ………………….. 115

3-8-8-  تدوین قوانین مناسب جهت حفظ حقوق شهروندی  ………………………… ……………………… 116

فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادات

4-1-نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………….. …………………… 119

4-2-پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………….. 120

فهرست منابع  ………………………………………………………………………………………………. ……………………… 121

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………..131