موضوع:بررسی تطبیقی شکنجه علیه زنان در کشورهای جهان سوم و پیشرفته و مسئولیت بین¬المللی دولت‌ها در این خصوص

تعداد صفحات:153

پایان ­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق گرایش بین­ الملل

فهرست مطالب

چکیده 1

فصل اول: کلیات… 2

الف) بیان مسئله. 2

ب) سؤالات تحقیق.. 3

پ) بیان فرضیه. 3

ت) ضرورت انجام تحقیق.. 4

ث) اهداف تحقیق.. 4

ج) منابع کلی و پیشینه تحقیق.. 5

چ) کاربرد تحقیق.. 6

ح) سازماندهی تحقیق.. 6

فصل دوم: مفاهیم و تعاریف… 8

مقدمه. 8

2-1- تعاریف… 8

2-1-1- شکنجه. 8

2-1-2- کشورهای جهان سوم 10

2-1-3- کشورهای پیشرفته. 12

2-1-4- مسئولیت بین­المللی.. 13

2-2- تاریخچه شکنجه. 14

2-3- تحلیل ریشه‌های شکنجه. 17

2-4- انواع شکنجه. 17

2-5- رویکرد قوانین به شکنجه. 18

2-5-1- قطعنامه سازمان ملل متحد علیه اعمال شکنجه. 22

2-5-2- رویکرد قوانین جمهوری اسلامی ایران درمورد منع شکنجه. 23

2-6- لزوم بررسی شکنجه علیه زنان. 23

2-7- مصادیق شکنجه علیه زنان. 30

2-7-1-  شکنجه در کشورهای پیشرفته. 30

2-7-2-  شکنجه در کشورهای جهان سوم 30

2-7-3- گزارش سازمان حقوق بشر درمورد خشونت علیه زنان در عراق.. 37

2-8- مطالعه موردی مصادیق نابرابری و تبعیض جنسیتی نسبت به زنان ایرانی.. 38

2-8-1- حقوق کیفری.. 39

2-8-1-1- سن مسئولیت کیفری.. 39

2-8-1-2- دیه. 40

2-8-1-3- مجازاتهای متفاوت برای زن و مرد 40

2-8-1-4- قتل ناموسی و حق شوهر برای کشتن همسر در حال خیانت… 40

2-8-1-5- جایگاه شهادت زنان. 41

2-8-1-6- حجاب اجباری.. 42

2-8-2- قوانین خانواده 42

2-8-2-1- حداقل سن ازدواج.. 43

2-8-2-2- آزادی در ازدواج.. 43

2-8-2-3- چند همسری.. 44

2-8-2-4- حقوق و تکالیف طرفین عقد ازدواج.. 45

2-8-2-5- مهریه. 45

2-8-2-6- نفقه. 47

2-8-2-7- تمکین.. 47

2-8-2-8- حق خروج از کشور. 48

2-8-2-9- حق کار کردن. 49

2-8-2-10- طلاق.. 49

2-8-2-11- حضانت و سرپرستی فرزندان. 50

2-8-2-12- لایحه حمایت خانواده 51

2-8-3- ارث و حق مالکیت… 52

2-8-4- اشتغال و حق بر کار کردن. 54

2-8-4-1- ریاست جمهوری زنان. 55

2-8-4-2- زنان در هیأت دولت… 56

2-8-4-3- زنان به عنوان نماینده مجلس… 56

2-8-4-4- قضاوت زنان. 57

فصل سوم: نابرابری جنسیتی و مفاهیم مرتبط با آن. 59

مقدمه. 59

3-1- تعاریفی از برابری و نابرابری جنسیتی.. 59

3-1-1- برابری جنسیتی.. 59

3-1-2- نابرابری جنسیتی.. 60

3-2- بررسی نظریات موجود در ارتباط با برابری و نابرابری جنسیتی.. 60

3-2-1- «برابری جنسیتی» در استراتژی شورای اروپا و ارزیابی آن. 60

3-2-2- برابري زن و مرد از منظر متفکرین.. 63

3-2-2-1- اسلامگرایان. 63

3-2-2-2- نواندیشان جهان اسلام 64

3-2-2-3- نظریات فمنیستی.. 65

3-3- توسعه و برابری جنسیتی.. 66

3-3-1- نظریات مرتبط با نقش زنان در توسعه. 66

3-3-1-1- نظریه رفاه 67

3-3-1-2- نظریه برابری (عدالت) 68

3-3-1-3- نظریه فقرزدایی یا خودکفایی اقتصادی.. 69

3-3-1-4- نظریه کارایی.. 69

3-3-1-5- نظریه تواناسازی.. 69

3-3-2- رویکردهای مرتبط با تأثیر توسعه بر نابرابری جنسیتی.. 70

3-3-2-1- رویکرد نوگرایی- نئوکلاسیک… 70

3-3-2-2- دیدگاه بوزروپ… 71

3-3-2-3- مطالعات زنان در توسعه. 72

3-4- تحلیل مطالعات نابرابری جنسیتی.. 74

3-4-1- چارچوبی برای تحلیل نابرابریهای جنسیتی.. 74

3-4-2- متغیرهای وابسته نابرابری جنسیتی.. 75

3-4-3- متغیرهای مستقل نابرابری جنسیتی.. 77

3-5- تحلیل نابرابری جنسیتی سرمایه انسانی در جهان. 87

3-6- رویکردهای اصلاح نابرابری جنسیتی.. 89

3-6-1- توانمندسازی زنان براساس تعاریف سازمان ملل متحد. 89

3-6-2- نابرابریهای اقتصادی ـ اجتماعی جنسیتی.. 90

3-6-3- راهکارهای کلیدی برای رفع نابرابری جنسیتی و توانمندسازی زنان. 93

3-6-3-1- حذف تبعیض جنسیتی در زمینه رفاه 94

3-6-3-2- حذف تبعیض جنسیتی در زمینه دسترسی به منابع. 94

3-6-3-3- تلاش برای ارتقای سطح آگاهی شهروندان. 94

3-6-3-4- حذف تبعیض جنسیتی در زمینه مشارکت اقتصادی و اجتماعی.. 95

3-6-3-5- حذف تبعیض جنسیتی در زمینه کنترل تصمیم­گیری­های کلان جامعه. 95

3-7- وضعیت زنان در رویه نهادهای بین­المللی در سال 2014. 96

گفتار نخست؛ گزارش گزارشگر ویژه در مورد خشونت علیه زنان. 96

الف- نگاهی بر چالش‌های معاصر زنان در زمینه مقابله با خشونت… 97

1.  دوگانگی مستمر بخش خصوصی و عمومی در مواجهه با ارتکاب خشونت علیه زنان. 97
2.  بحران مالی و آسیب‌پذیری زنان در مقابل ارتکاب خشونت… 98

ب- فقدان اسناد الزام‌آور قانونی در زمینه مقابله با خشونت علیه زنان. 98

گفتار دوم؛ گزارش گزارشگر ویژه ملل متحد در مورد قاچاق انسان‌ها خصوصاً زنان و کودکان. 99

الف- زنان و کودکان؛ قربانی اصلی اشکال نوین قاچاق انسان. 99

ب- عوامل آسیب‌پذیری زنان و کودکان درقبال قاچاق.. 99

ج- چالش‌های جهانی در مقابله با قاچاق زنان و کودکان. 100

گفتار سوم؛ گزارش گروه کاری منع تبعیض علیه زنان در قانون و رویه. 100

الف- منع تبعیض علیه زنان در زندگی اقتصادی و اجتماعی؛ با تأکید بر بحران اقتصادی.. 100

ب- چارچوب قانونی بین­المللی.. 101

ج- نگاهی بر وضعیت قوانین و رویه‌های موجود در مورد منع تبعیض اقتصادی علیه زنان. 101

د- توانمندسازی اقتصادی زنان. 101

ﻫ- وضعیت دختربچه‌ها 102

و- زنان سالخورده 102

ز- ارتکاب خشونت علیه زنان. 102

ح- توصیه‌های گروه کاری.. 103

فصل چهارم: مسئوليت بين­المللي دولتها در خصوص شکنجه علیه زنان. 104

مقدمه. 104

4-1- مبنا و منشأ مسئوليت بين المللي دولت… 104

4-1-1- نظريه خطر يا ريسك 104

4-1-2- نظريه خطا يا مسئوليت ذهني 105

4-1-3- انتقادات وامتيازات نظريه خطا يا مسئوليت ذهني.. 105

4-1-4- بررسي عملي نظريه خطا (مسئوليت ذهني) با نظريه خطر (مسئوليت عيني) 106

4-1-5- نظريه مسئوليت براي اعمال منع نشده 106

4-2- جایگاه مسئولیت بین­المللی.. 106

4-3- قوانین مرتبط با مسئولیت دولت­ها در خصوص شکنجه، تبعیض و خشونت علیه زنان. 108

فصل پنجم: نتیجه­گیری.. 111

پیشنهادات… 114

منابع. 115

پیوست الف: اعلاميه حذف خشونت عليه زنان. 122

پیوست ب: کنوانسيون حذف کليه اشکال تبعيض عليه زنان. 127

Abstract. 140

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول 2-1- پاسخ جمهوری اسلامی ایران به کمیته حقوق بشر در سال 2011 تحت عنوان «قاضی زن» 57

جدول 3-1-  نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال (به ازای هر 1000 تولید) 80

جدول 3-2- نرخ مرگ ومیر مادران. 80

جدول 3-3- آمار توصیفی ضریب جینی سرمایه انسانی مختلف جهان طی دوره  2005- 1960. 88

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                            صفحه

نمودار 2-1- مقایسه تعداد نمایندگان مرد و زن در دوره­های مختلف مجلس شورای اسلامی پس از سال 1357. 56

شکل 3-1- اثرات آموزش بر نابرابری جنسیتی.. 83

شکل 3-2- تأثیر برابری جنسیتی.. 83

شکل 3-3-  نابرابری جنسیتی و توسعه انسانی.. 84

چکیده

شکنجه عليه زنان مانعي در راه دستيابي به برابري، پيشرفت و صلح، مصداقی از نقض حقوق بشر و آزادي هاي اساسي زنان و نمايشي از نابرابري تاريخي روابط قدرت ميان زنان و مردان است. هم­چنین به سلطه کشيدن و تبعيض عليه زنان و پيشگيري از پيشرفت کامل زنان از جمله مکانيزم­هاي مهم اجتماعي است که زنان را به موقعيت­هاي فرودست در مقايسه با مردان سوق می­دهد و برخورداري زنان را از حقوق و آزادی‌ها به طور ناقص يا کامل نفي می‌کند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر در نابرابری علیه زنان و تأثیر تبعیض­ها و نابرابری­ها بر زنان و همچنین جمع­آوری کنوانسیون­های بین­المللی موجود در زمینه شکنجه و خشونت علیه زنان و رویه_­­ی دولت­ها در این خصوص می­باشد. مطالب ارائه شده در این تحقیق مطابق ترتیب ذیل در پنج فصل طبقه­بندی شده است. در فصل اول به کلیات، فصل دوم تعاربف، فصل سوم نابرابری­های جنسیتی و مفاهیم مرتبط با آن، فصل چهارم مسئولیت بین­المللی دولت­ها در خصوص شکنجه علیه زنان و فصل پنجم به ذکر نتیجه­گیری پرداخته شده است. جهت انجام این پژوهش، کنوانسیون­های مربوطه، کتب، مقالات، پایان­نامه­ها، سایت­های معتبر و اخبار مرتبط جمع­آوری و مورد مطالعه قرار گرفته­اند. پس از مطالعه منابع مورد بررسی، قوانین بین‌المللی موجود با شرایط حاکم در کشورهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصله بیانگر تفاوت­های عمیق فرهنگی و اجتماعی کشورهای مختلف در زمینه زنان است. طبق نتایج به­دست­آمده، کشورهایی که حقی در خور شأن زن برای او قائل نیستند، عموماً جزء کشورهای درحال­توسعه و توسعه نیافته می باشند. علیرغم وجود اسناد بین­المللی، دولت­ها خود را ملزم به رعایت قوانین بین‌المللی در زمینه حقوق زنان نمی‌دانند و هم­چنان اعمال تبعیض­ها علیه زنان در بسیاری از کشورها ادامه دارد. این­گونه تفاوت­ها و تبعیض­ها موجب سلب اعتمادبه‌نفس، کاهش حضور زنان در جامعه، عدم پیشرفت آنان، ایجاد ناراحتی­های روحی و روانی، عدم تربیت صحیح فرزندان و پیامدهای سوء دیگری می­گردد. در این تحقیق پس از بررسی قوانین بین‌المللی در زمینه حقوق زنان به بررسی آثار سوء شکنجه و خشونت علیه زنان بر زنان، کودکان و جوامع انسانی پرداخته شده و در نهایت خلأهای قانونی ذکر و پیشنهاداتی جهت بهبود شرایط موجود ارائه شده است.

کلمات کلیدی: شکنجه ـ زنان ـ نابرابری ـ خشونت ـ تبعیض.