بررسی نقش مدارک عکسبرداری محل وقوع جرم در پرونده‌های جنایی پزشکی قانونی ایلام 94

پایان نامه بررسی نقش مدارک عکسبرداری محل وقوع جرم در پرونده‌های جنایی پزشکی قانونی ایلام 94

دانلود پایان نامه رشته حقوق با موضوع بررسی نقش مدارک عکسبرداری محل وقوع جرم در پرونده‌های جنایی پزشکی قانونی ایلام 94 با فرمت ورد و قابل ویرایش از ماهان داک

چکیده

اولين و در برخي موارد تنها ميدان نبرد مجرم و كاشف جرم همان صحنه ارتكاب جرم است و امروزه اقرار گرفتن از متهم با روش‌هاي گوناگون و بعضاً ناسازگار با حقوق فردي جاي خود را به كشف علمي جرم داده است. بررسي صحنه جرم بايستي در همان وهله‌ي اول و بدون تغييرات و دست خوردگي‌هاي احتمالي بعدي صورت گيرد. پردازش يك صحنه جرم با كيفيت بالا، نياز به آن ندارد كه مفصل و مشروح و پيچيده باشد. در عوض، رعايت ساده رويه‌ها و اصول پايه، كفايت لازم را خواهد داشت. اگر عناصر مربوط محقق شوند؛ در آن صورت احتمال آنكه پرونده تحت بررسي، از طريق بازسازي وقايع و نيز تفسير دقيق اطلاعات و داده‌هاي در دسترس حل شود، بيشتر قوت خواهد گرفت.بررسي علمي صحنه جرم در ايران چندان مورد توجه قرار نگرفته است معاينه محل و ترسيم كروكي و عكسبرداري و ثبت جزئيات صحنه قتل يا مرگ مشكوك توسط قاضي تحقيق، پزشك قانوني و ساير كارشناسان بررسي كننده صحنه، مدركي دائمي و با ارزش در پيگيري يك واقعه بوده و از اهميت بالايي برخوردار است و مي‌بايد توسط تيم متخصص و با اهداف و اعمال خاص و هماهنگ انجام گيرد. اهميت اين موضوع از آنجا بيشتر آشكار مي‌گردد كه گروه تحقيق فقط يك بار فرصت جمع‌آوري مدارك مورد نياز در صحنه را دارند. همچنين چارچوب و استخوان بندي يك پرونده جنایی را اطلاعات به دست آمده از بررسي اوليه صحنه جرم تشكيل مي‌دهد و پرونده ممكن است به طور مكرر و مدت‌ها مورد بررسي و تطبيق و استناد به يافته‌هاي موجود در صحنه، مورد استفاده قرار گيرد. روش تحقيق مورد استفاده در اين مطالعه از جنبه هدف، كاربردي است زيرا در پي توسعه دانش كاربردي در يك زمينه‌ي خاص انجام مي‌گيرد و از جنبه‌ جمع‌آوري اطلاعات از نوع تحقيقات توصيفي مقطعي و گذشته‌نگر است. از اين جهت توصيفي است كه به منظور توضيح سيستماتيك، عيني و دقيق وقايع و خصوصيات جامعه‌ي مورد نظر صورت مي‌گيرد.

بنابراین با استفاده از روش‌های موصوف نتايج تحقيق نشان داد كه حوادث و خودكشي شايعترين علل مرگ افراد در پرونده‌هاي بررسي شده بوده و بيشترين علت درخواست پرونده‌ها نيز تعيين علت فوت بوده است. از طرفي بيش از 6/54 درصد از پرونده‌هاي ارجاعي فاقد هرگونه عكسبرداري از صحنه جرم بوده كه با توجه به اهميت و نقش تصاوير عکسبرداری اين موضوع اندكي قابل تأمل است. همچنين نتايج اين پژوهش نشان داد كه در بيشتر موارد صحنه جرم توسط عوامل نيروي انتظامي مورد بررسي قرار مي‌گيرد كه كمتر از نيمي پرونده‌ها و صحنه‌هاي مورد بررسي داراي دستور مقام قضايي در خصوص عكسبرداري بوده‌اند كه متأسفانه در بيشتر موارد (2/43درصد) حتي با وجود دستور مقام قضايي در خصوص عكسبرداري به دلايل مختلف هيچگونه عكسبرداري از صحنه جرم به عمل نيامده است. لازم به ذكر است كه در بيشتر مواردي كه نيروي انتظامي وظيفه بررسي صحنه را به عهده داشته است (6/54 درصد) هيچگونه عكسبرداري به عمل نيامده در حالي كه در مواقعي كه صحنه جرم به طور مشترك توسط عوامل نيروي انتظامي و پزشكي قانوني بررسي شده بود، تعداد بيشتري از صحنه‌ها مورد عكسبرداري قرار گرفته است. به طور كلي مي‌توان گفت كه تهيه‌ي عكس از صحنه وقوع يك مرگ مشكوك و توجه به انعكاس آن در پرونده جنایی متوفي به عنوان يك مدرك قابل توجه در بررسي‌هاي بعدي پرونده به دلايل مختلف كمتر مورد توجه قرار گرفته است.

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 4

1-2- طرح مسأله و بيان موضوع……………………………………………………………………. 4

1-3- ضرورت و اهميت تحقيق…………………………………………………………………….. 5

1-4- سؤال‌هاي تحقيق………………………………………………………………………………….. 7

1-4-1- سؤال‌ اصلي……………………………………………………………………………………… 7

1-4-2- سؤالات فرعي…………………………………………………………………………………. 7

1-5- اهداف تحقيق.. 7

1-5-1- اهداف اصلی…………………………………………………………………………………… 7

1-5-2- اهداف فرعی…………………………………………………………………………………… 7

1-6- محدوده‌هاي تحقيق……………………………………………………………………………… 8

1-7- جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق…………………………………………………… 8

1-8- محدوديت‌ها و مشكلات تحقيق…………………………………………………………… 8

1- 9- واژگان پژوهش…. 8

فصل دوم: مباني نظري و پيشينه پژوهش

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 11

2-2- تعريف صحنه جرم………………………………………………………………………………. 11

2-3- اهداف جستجوي صحنه جرم. 12

2-4- تئوري اتصال……………………………………………………………………………………….. 12

2-5- تئوري انتقال. 14

2-6- نحوه حفظ صحنه جرم…………………………………………………………………………. 15

2-7- نتايج حفظ صحنه جرم…………………………………………………………………………. 17

2-8- شيوه‌هاي كشف جرم و اثبات آن در تاريخ ايران و اسلام……………………….. 18

2-8-1- ايران قبل از اسلام……………………………………………………………………………. 18

2-8-2- ايران بعد از اسلام. 19

2-9- چگونگي كشف و اثبات جرايم در اسلام………………………………………………. 19

2-10- نمونه‌هايي از روش‌هاي كشف جرم در ايران و دنياي اسلام………………… 21

2-10-1- يك نمونه از كشف جرم در ادبيات ايران………………………………………… 21

2-10-2- يك نمونه از اشارات قرآن كريم در روش كشف حقيقت………………… 21

2-10-3- يك نمونه از قضاوت‌هاي حضرت علي (ع)…………………………………… 22

2-11- انواع صحنه‌هاي جرم…………………………………………………………………………. 22

2-11-1- صحنه‌هاي اوليه و ثانويه. 23

2-11-2- صحنه‌هاي ماکروسکوپي و ميکروسکوپي……………………………………….. 24

2-12- انواع روش‌هاي بررسي صحنه جرم…………………………………………………….. 24

2-12-1- بررسي مارپيچي (حلزوني يا چرخشي) صحنه جرم………………………… 24

2-12-2- بررسي خطي (ستوني) صحنه جرم…………………………………………………. 25

2-12-3- بررسي شبکه‌اي صحنه جرم…………………………………………………………… 26

2-12-4- بررسي منطقهاي صحنه جرم………………………………………………………….. 27

2-12-5- بررسي چرخشي صحنه جرم………………………………………………………….. 28

2-13- اقدامات مربوطه و سازماندهي تحقيقات در صحنه جرم………………………. 28

2-14- سازمان دهي تحقيقات در صحنه جرم…………………………………………………. 34

2-15- روند و جريان تحقيقات……………………………………………………………………… 37

2-16- اسناد، مدارک و دلايل صحنه جرم………………………………………………………. 41

2-17- تعريف اسناد، دلايل و مدارک و اصل قانوني بودن دلايل…………………….. 41

2-18- اصل قانوني بودن دلايل……………………………………………………………………… 42

2-19- طبقه بندي دلايل و امحاي نهايي شواهد و مدارک………………………………. 43

2-19-1- طبقه بندي حقوقي و غيرحقوقي…………………………………………………….. 43

2-19-2- امحاي نهايي شواهد و مدارک………………………………………………………… 44

2-20- تجسس، علامتگذاري و جمع آوري……………………………………………………. 44

2-20-1- تجسس و جمع آوري ادله از صحنه جرم……………………………………….. 44

2-20-2- جمع آوري مدارک………………………………………………………………………… 46

2-21- علامتگذاري مدارک فيزيکي……………………………………………………………….. 48

2-22- دسته بندي و بسته بندي دلايل در نظام کشف جرم ايالات متحده آمريکا 48

2-22-1- دسته بندي دلايل مادي………………………………………………………………….. 48

2-22-2- علامت گذاري دلايل……………………………………………………………………… 49

2-22-3- بسته بندي دلايل مادي…………………………………………………………………… 50

2-23- انتقال دلايل……………………………………………………………………………………….. 52

2-24- عوامل رسيدگي (زنجيره نگهداري دلايل)…………………………………………… 53

2-25- توصيف دليل……………………………………………………………………………………… 54

2-26- تصميم نهايي……………………………………………………………………………………… 54

2-27- ثبت عکس در  صحنه جرم (بررسي فتوگرافيک صحنه جرم)………………. 54

2-28- تاريخچه عکاسي و هدف و اهميت عکاسي در کشف جرائم………………. 55

2-29- هدف از عکاسي جنايي.. 55

2-30- اهميت عکاسي در کشف جرائم…………………………………………………………. 56

2-31- آموزش عكسبرداري تحقيقي………………………………………………………………. 57

2-32- انواع عكسبرداري تحقيقي………………………………………………………………….. 57

2-32-1- عكسبرداري حين‌ مراقبت سوژه‌ها 57

2-32-2- عكسبرداري هوايي………………………………………………………………………… 58

2-32-3- عكسبرداري شبانه………………………………………………………………………….. 59

2-32-4- عكسبرداري آزمايشگاهي.. 59

2-32-5- عكس سابقه‌داران…………………………………………………………………………… 60

2-32-6- عكس‌برداري از صفوف متهمين……………………………………………………… 61

2-33- ثبت عکس صحنه جرم به عنوان دليل و مدرک (شناسايي، بايگاني و حفظ توالي شواهد و مدارک)………………………………………………………………………………………………………….. 61

2-34- عکاسي از ديدگاه پليس و قضايي.. 62

2-35- پذيرش قانوني عکس‌ها توسط دادگاه 63

2-36- کاربردهاي عکس در تشخيص هويت…………………………………………………. 64

2-37- مزايا و معايب عکس‌ها………………………………………………………………………. 65

2-38- مقايسه کيفي عکس رنگي با عکس سياه و سفيد…………………………………. 66

2-39- موانع شناسايي اشخاص و کشف جرم از روي عکس………………………….. 66

2-40- مطالعه تطبيعي درباره اعتبار قدرت اثباتي عکس در قضاياي کيفري……… 67

2-41- حدود ارزش و اعتبار قضايي عکس در کشورهاي مختلف…. 67

2-42- مسائل و پاسخ‌هايي چند درباره ارزش فني عکس……………………………….. 69

فصل سوم: روش شناسي پژوهش

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 72

3-2- نوع روش تحقيق…………………………………………………………………………………. 72

3-3- جامعه آماري……………………………………………………………………………………….. 72

3-4- جامعه آماري، روش نمونه‌گيري و تعيين حجم نمونه…………………………….. 72

3-5- ابزار اندازه‌گيري تحقيق………………………………………………………………………… 73

3-6- روايي ابزار اندازه‌گيري…………………………………………………………………………. 73

فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌ها و يافته‌هاي پژوهش

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 75

4-1-1- جنسيت اجساد مورد معاينه و كالبد‌گشايي………………………………………… 75

4-1-2- علت فوت………………………………………………………………………………………. 75

4-1-3- چگونگي فوت………………………………………………………………………………… 76

4-1-4- علت درخواست پرونده جنایی…………………………………………………………. 77

4-1-5- فراواني تعداد درخواست پرونده‌هاي جنایی………………………………………. 77

4-1-6- وجود عكس در پرونده‌ها…………………………………………………………………. 78

4-1-7- عوامل بررسي كننده صحنه جرم……………………………………………………….. 78

4-8- نحوه دستور قضايي در خصوص عكسبرداري……………………………………….. 79

4-9- وضعيت عكسبرداري از صحنه‌ با توجه به نوع دستور قضايي………………… 79

4-10- وضعيت عكسدار بودن پرونده‌ها با توجه به عوامل بررسي كننده صحنه.. 80

فصل پنجم: نتيجه‌گيري و پيشنهادها

5-1- خلاصه………………………………………………………………………………………………… 82

5-‌2- نتايج آمار توصيفي پاسخ‌گويان……………………………………………………………… 84

5-3- نتيجه‌گيري…………………………………………………………………………………………… 85

5-4- پيشنهادها…………………………………………………………………………………………….. 86

منابع……………………………………………………………………………………………………………… 87

 

فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                                 صفحه

شكل 2-1- تئوري چهار راه اتصال………………………………………………………………… 13

شكل 2-2- بررسي مارپيچي صحنه جرم………………………………………………………… 25

شکل 2-3- بررسي خطي صحنه جرم…………………………………………………………….. 26

شکل 2-4- تصوير بررسي شبکه‌اي صحنه جرم……………………………………………… 27

شکل 2-5- تصوير بررسي منطقه‌اي صحنه جرم…………………………………………….. 27

شکل 2-6- بررسي چرخشي صحنه جرم……………………………………………………….. 28

شكل 2-7- روند جريان تحقيقات پيرامون جرم……………………………………………… 37

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                 صفحه

نمودار 4-1- توزيع فراواني جنسيت اجساد مورد معاينه و كالبد گشايي در پرونده‌هاي مورد بررسي.. 75

نمودار 4-2- توزيع فراواني علت فوت در پرونده‌هاي مورد مطالعه…………………. 76

نمودار 4-3- توزيع فراواني چگونگي فوت در پرونده‌هاي مورد مطالعه…………… 76

نمودار 4-4- توزيع فراواني علل درخواست پرونده‌هاي جنایی……………………….. 77

نمودار 4-5- توزيع فراواني موارد درخواست پرونده‌هاي جنایی در بررسي موارد مرگ‌هاي مشكوك ارجاعي به مركز پزشكي……………………………………………………. 77

نمودار 4-6- توزيع فراواني وجود عكس در پرونده‌هاي جنایی ارسالي به مركز پزشكي قانوني……………………………………………………………………………………………….. 78

نمودار 4- 7- توزيع فراواني عوامل بررسي كننده صحنه جرم…………………………. 78

نمودار 4-8- توزيع فراواني دستورقضايي در خصوص تهيه عكس از صحنه جرم در موارد مرگ‌هاي مشكوك……………………………………………………………………………………………………….. 79

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                 صفحه

جدول 4-1- توزيع فراواني عكسدار بودن پرونده‌ها با توجه به دستور قضايي پرونده جنایی…………………………………………………………………………………………………. 80

جدول 4-2- توزيع فراواني عكسدار بودن پرونده‌ها جنایی ارجاعي به پزشكي قانوني ايلام نسبت به موارد بررسي كننده صحنه. 80