موضوع:دادرسی اطفال در پرتو قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392

تعداد صفحات:125

پايان‌نامه‌ي برای دریافت درجه كارشناسي ارشد (M.A)

حقوق جزا و جرم­شناسی

      چکیده

با توجه به اينکه اطفال و نوجوانان به دليل نداشتن مهارت‌هاي لازم براي زندگي اجتماعي و فقدان اطلاع کافي از قوانين در مقايسه با سايرافراد جامعه در معرض ارتکاب جرم قرار مي‌گيرند و از سوي ديگر باز اجتماعي شدن آنان از اهميت بالايي برخوردار است. از اين‌رو مقنن در وضع قوانين چه مقررات ماهوي و چه شکلي به رويکرد اصلاحي توجه کرده است. همچنين براي جلوگيري از آسيب‌پذيري بيشتر اين قشرمقررات جديدي وضع و در قانون آيين دادرسي کيفري مصوب 1392 به صورت ويژه الزاماتي را درباره رسيدگي به جرايم اين افراد مقرر کرده است. طبق حقوق کیفری عرفی و حقوق اسلام، اطفال و نوجوانان در صورت ارتکاب جرم فاقد مسؤولیت کیفری هستند، لیکن ضرورت وصول به هدف های متعالی تعلیم و تربیت و نوسازی شخصیت و منش و پیشگیری از تکرار جرم آنان و تأمین امنیت قضایی و جبران خسارت بزه دیدگان، ایجاب می­کند که نظام قضایی کشورها در تأمین اهداف مزبور، موضوع ارتکاب جرم را پیگیری و واکنش جزایی مبتنی بر اصول علمی اتخاذ نمایند.

واژگان کلیدی: اطفال، دارسی ویژه، دادگاه، قانون آیین دادرسی کیفری 1392

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول: کلیات ……………………………………………………………………………………………………..5

مبحث اول: مفاهیم…………………………………………………………………………………………………….6

بند اول: مفهوم طفل……………………………………………………………………………………………………6

الف) مفهوم طفل در لغت……………………………………………………………………………………………….6

ب)  مفهوم طفل در اصطلاح…………………………………………………………………………………………….7

بند دوم: مفهوم بزهکار………………………………………………………………………………………………..11

الف) بزهکار در لغت ………………………………………………………………………………………………….13

ب) بزهکار در اصطلاح………………………………………………………………………………………………..13

بند سوم: دادرسی کیفری اطفال……………………………………………………………………………………….14

مبحث دوم: پیشینه و تاریخچه دادرسی ویژه اطفال در ایران ……………………………………………………………16

مبحث سوم: مبانی تدوین دادرسی ویژه اطفال  ……………………………………………………………………..24

بند اول: شخصیت و خصوصیات روانی- جسمی اطفال………………………………………………………………….24

بند دوم: دادرسی کیفری ویژه اطفال از دیدگاه فقه…………………………………………………………………..31

مبحث چهارم: منابع و مستندات………………………………………………………………………………………32

بند اول: منابع داخلی……………………………………………………………………………………………….34

الف:  قوانین قبل از انقلاب اسلامی……………………………………………………………………………………33

ب: قوانین بعد از انقلاب اسلامی………………………………………………………………………………………36

بند دوم: اسناد جهانی ……………………………………………………………………………………………….48

الف: اسناد بین المللی……………………………………………………………………………………………….48

الف) اعلامیه جهانی حقوق بشر 1984………………………………………………………………………………..48

ب) کنوانسیون های ژنو و پروتکل های الحاقی به آن 1949…………………………………………………………….49

ج) اعلامیه جهانی حقوق کودک  1959…………………………………………………………………………………50

د) میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 1966………………………………………………………………………51

ه) کنوانسیون حقوق کودک 1989……………………………………………………………………………………. 51

ب: اسناد منطقه ای ………………………………………………………………………………………………….54

الف) کنوانسیون اروپایی صیانت از حقوق بشر و آزادی های بنیادی1950……………………………………………….55

ب) کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر 1969…………………………………………………………………………….55

ج)  منشور آفریقایی حقوق بشر و شهروندان 1981 …………………………………………………………………….56

د) اعلامیه اسلامی حقوق بشر 1990……………………………………………………………………………………56

ه)منشور آفریقایی حقوق و رفاه کودک  1990…………………………………………………………………………57

و) منشور حقوق اساسی اتحادیه اروپا 2000…………………………………………………………………………..57

فصل دوم: دارسی کیفری افتراقی در خصوص اطفال …………………………………………………………………58

مبحث اول: نوآوری های قبل از رسیدگی…………………………………………………………………………….60

بند اول: تعقیب و تحقیقات مقدماتی…………………………………………………………………………………..60

بند دوم: بازداشت پیش از محاکمه……………………………………………………………………………………63

بند سوم: غیر علنی بودن تحقیقات و دادرسی…………………………………………………………………………66

بند چهارم: ايجاد پليس ويژه اطفال…………………………………………………………………………………..69

بند پنجم: تشکیل دادسرای ویژه……………………………………………………………………………………..73

بند ششم: تاكيد بر ايجاد سازمان هاي مردم نهاد………………………………………………………………………76

مبحث دوم: نوآوری های مرحله رسیدگی……………………………………………………………………………77

بند اول: ضرورت تشکیل دادگاه ویژه اطفال………………………………………………………………………….78

بند دوم: ساختار دادگاه اطفال……………………………………………………………………………………….84

بند سوم: صلاحیت دادگاه اطفال……………………………………………………………………………………..84

بند چهارم: شیوه انتخاب و شرایط خاص قضات اطفال…………………………………………………………………85

بند پنجم: حضور مشاوران……………………………………………………………………………………………87

بند ششم: تسریع در رسیدگی…………………………………………………………………………………………91

بند هفتم: احضار یا جلب……………………………………………………………………………………………..93

بند هشتم: ضرورت حضور والدین، سرپرستان قانونی ومشاور حقوقی…………………………………………………..94

بند نهم: اخذ كفيل يا وثيقه……………………………………………………………………………………………98

بند دهم: تشکیل پرونده شخصیت…………………………………………………………………………………….101

بند یازدهم: قابلیت تجدید نظر تصمیمات در مراجع عالی قضایی و صادر کننده رأی……………………………………102

بند دوازدهم: اختصاص شعبه ویژه برای  تجدیدنظر آرا………………………………………………………………105

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………107