مبانی حقوقی دارا شدن بلاجهت در حقوق ایران و مصر93

پایان نامه مبانی حقوقی دارا شدن بلاجهت در حقوق ایران و مصر93

دانلود پایان نامه رشته حقوق با موضوع مبانی حقوقی دارا شدن بلاجهت در حقوق ایران و مصر93 با فرمت ورد و قابل ویرایش از ماهان داک

 

چكيده

این قاعده که هر کس باید از حاصل دسترنج خوداستفاده نماید و هیچ کس حق ندارد بدون سبب قانونی از مال وعمل دیگری بهره ببرد، در همه نظام های اخلاقی پذیرفته شده است.

بر این اساس قاعده ای اخلاقی وارد بسیاری از نظام های حقوقی گردیده و مورد پذیرش واقع شده بطوری که آنرا در عداداصول کلی حقوقی قلمداد می کنند.

در نظام حقوقی ایران و اسلام گر چه قاعده کلی جلوگیری از دارا شدن بلا جهت و غیر عادلانه به صراحت مورد پذیرش قرار نگرفته، برخی آیات، روایات و مواد قانونی بر وجود و پذیرش آن دلالت دارد. از آنجا که در حقوق ایران منابع موجد مسئولیت متعدد است، ضرورت پذیرش این قاعده به عنوان یک منبع مستقل تعهد را در حقوق ایران به حداقل می رساند هر چند که این قاعده اخلاقی و مبتنی بر انصاف وعدالت روح کلی حاکم بر بسیاری از قوانین و مقررات را شامل می شود و می تواند مکمل آن مقررات بوده و یا مبنایی برای اصلاح قوانین دیگر تلقی گردد.

واژگان کلیدی: استفاده، دارا شدن، دارایی، بلاجهت، سبب، قانون، قرارداد، افزایش و کاهش، مصر، ایران

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                        صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

بخش اول پیشینه قاعده در نظام های حقوقی…………………………………………………………………………………………6

مبحث اول- حقوق روم………………………………………………………………………………………………………………………………..8

مبحث دوم – حقوق فرانسه………………………………………………………………………………………………………………………..10

گفتار اول- حقوق قدیم فرانسه……………………………………………………………………………………………………………………10

گفتار دوم : حقوق جدید فرانسه…………………………………………………………………………………………………………………..12

مبحث سوم – حقوق اسلام و ایران………………………………………………………………………………………………………………17

گفتار اول- حقوق اسلام……………………………………………………………………………………………………………………………..20

الف- نظر موافقین……………………………………………………………………………………………………………………………………..21

ب-  نظر مخالفین………………………………………………………………………………………………………………………………………22

گفتار دوم- حقوق ایران……………………………………………………………………………………………………………………………..25

مبحث چهارم – حقوق مصر……………………………………………………………………………………………………………………….30

گفتار اول – حقوق قدیم مصر……………………………………………………………………………………………………………………..30

گفتار دوم –  قانونگذاری جدید مصر…………………………………………………………………………………………………………..32

بخش دوم قاعده دارا شدن بلاجهت در حقوق مصر……………………………………………………………………………..33

فصل اول –  مبانی حقوقی قاعده…………………………………………………………………………………………………………………34

الف- اداره فضولی……………………………………………………………………………………………………………………………………..34

ب- عمل غیر مشروع…………………………………………………………………………………………………………………………………35

ج- منفعت ایجاد شده………………………………………………………………………………………………………………………………..36

د- قواعد عدالت و انصاف………………………………………………………………………………………………………………………….37

فصل دوم- شرایط و آثار قاعده……………………………………………………………………………………………………………………38

گفتار اول – شرایط مادی……………………………………………………………………………………………………………………………38

بند اول- دارا شدن مدیون…………………………………………………………………………………………………………………………..38

الف- دارا شدن ایجابی……………………………………………………………………………………………………………………………….39

ب- دارا شدن سلبی…………………………………………………………………………………………………………………………………..40

ج – دارا شدن مادی و معنوی……………………………………………………………………………………………………………………..40

بند دوم – کاهش دارایی دائن………………………………………………………………………………………………………………………40

الف- کاهش دارایی ایجابی و سلبی……………………………………………………………………………………………………………..41

ب – کاهش مادی و معنوی………………………………………………………………………………………………………………………..42

ج – رابطه علیت بین کاهش و افزایش دارایی طرفین……………………………………………………………………………………..42

د- دارا شدن مستقیم و غیر مستقیم………………………………………………………………………………………………………………42

گفتار دوم- شرایط حقوقی………………………………………………………………………………………………………………………….43

بند اول- فقدان سبب………………………………………………………………………………………………………………………………….43

الف:  عقد سبب دارا شدن…………………………………………………………………………………………………………………………..44

ب-  حکم قانونی سبب دارا شدن………………………………………………………………………………………………………………..44

بند دوم-  فرعی بودن قاعده………………………………………………………………………………………………………………………..45

گفتار سوم – زمان تقویم دارایی مکتسب………………………………………………………………………………………………………48

بخش سوم قاعده دارا شدن بلاجهت در حقوق ایران…………………………………………………………………………….52

فصل اول- مبانی حقوقی قاعده……………………………………………………………………………………………………………………53

الف- ایفاء ناروا و اخذ مال غیر……………………………………………………………………………………………………………………57

ب- اداره مال غیر……………………………………………………………………………………………………………………………………..58

ج- غصب………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60

د- اتلاف………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

ه) تسبیب………………………………………………………………………………………………………………………………………………….62

ر- استیفاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………63

ز- قانون مسئولیت مدنی…………………………………………………………………………………………………………………………….66

فصل دوم- شرایط و آثار قاعده……………………………………………………………………………………………………………………68

گفتار اول – شرایط مادی……………………………………………………………………………………………………………………………71

بند اول – دارا شدن……………………………………………………………………………………………………………………………………71

الف – زمان ارزیابی دارا شدن……………………………………………………………………………………………………………………..72

ب – استفاده خالص یا ناخالص…………………………………………………………………………………………………………………..74

بند دوم- کاستن از دارایی دیگری………………………………………………………………………………………………………………..75

بند سوم- رابطه میان فزونی و کاستی……………………………………………………………………………………………………………77

گفتار دوم – شرایط حقوقی…………………………………………………………………………………………………………………………80

بند اول- فقدان سبب برای دارا شدن……………………………………………………………………………………………………………80

بند دوم- نبود منفعت و یا تقصیر خواهان……………………………………………………………………………………………………..83

الف- منافع شخصی…………………………………………………………………………………………………………………………………..83

ب – تقصیر خواهان…………………………………………………………………………………………………………………………………..84

بند سوم – عدم امکان طرح دعوی دیگر و فرعی بودن دعوی دارا شدن بلاجهت……………………………………………….85

گفتار سوم – آثار قاعده………………………………………………………………………………………………………………………………88

بند اول – میزان استفاده و غرامت………………………………………………………………………………………………………………..89

بند دوم – زمان ارزیابی استفاده……………………………………………………………………………………………………………………91

گفتار چهارم- قاعده دارا شدن بلاجهت در آینه آراء دیوان داوری ایران- ایالات متحده آمریکا…………………………….93

الف- دعوی بنیامین آر.ایسایاه – بانک ملت ایران…………………………………………………………………………………………..93

ب – دعوی سی لند سرویس اینکورپوریتد- سازمان بنادر و کشتیرانی دولت ایران…………………………………………….96

ج- دعوی فلکسی-ون لیسینگ، اینک-دولت ایران…………………………………………………………………………………………97

د – دعوی اشلگل لاینینگ تکنا تکنولوژی جی.ام.بی.اچ-شرکت صنایع مس ایران…………………………………………….100

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………..115